Tunguzlar (Çince: 通古斯 pinyin: tōng gǔ sī, Rusça: Тунгус), Sibirya ve Kuzey Asya'da yaşayan ve Tunguz dilleri olarak bilinen yaşayan 12 dili kapsayan dilleri konuşan etnik grup. Mançular, Sibolar ve Evenkiler, bu grubun en çok nüfusa sahip halklarını oluşturmaktadır.
Çinlilerin Dong Hu dedikleri Japon Denizi kıyılarındaki Tunguz boyları Hiung-nu'nun üstünlüğünü kabul etmişlerdi.
Tunguzlar, Rus, Japon ve Çin tarihbilimcileri ile dilbilimcilerinin değerli çalışmaları vardır.
"Tunguz" adı yapaydır ve asıl kullanım sadece varsayılan dilsel filum (Tunguz dilleri) içindir. Evenkiler için Rusça bir ekonim (İng: exonym, yerel halk tarafından adlandırılan yer ve kişi isimlerinin yabancılar tarafından farklı isimlendirilmesi) olan Tunguz'dan (Тунгус) gelmektedir. İngilizce "Tunguz" 1850'lerde Friedrich Max Müller tarafından, Heinrich Julius Klaproth'un daha önce Almanca Tunguz kullanımına dayanarak kullanımı başlandı. Alternatif terim olarak Mançu-Tunguz da kullanılmaktadır (Rusça: Тунгусо-маньчжурские, İngilizce: Tunguso-Manchurian).
Tunguska kelimesi, Doğu Sibirya'nın, batısında Tunguska nehirleri, doğusunda Pasifik Okyanusu arasındaki bölgesinde yaşayan Tunguz dilleri konuşan halklardan (Evenkiler) dolayı kullanılmakta.1 Ruslar Tunguz kelimesini muhtemelen Doğu-Türkçe olan tunguz'dan aldı (Eski Türkçede tonguz, Türkiye Türkçesinde "yaban domuzu, domuz")2, ancak bazı akademisyenler Çince Donghu (東胡, "doğu barbarları", Tonggu 通古 = Tunguz dillerinde)"3 kelimesinden yola çıkmayı tercih ettiler. "Modern telaffuzdaki benzerlik şansı, bir zamanlar Doğu Hu'nun Tunguz dillerinin etkisinde olduğu varsayımına yol açtı. Ancak, bu teori için çok az temel var."4
Tunguz dilleri Doğu Sibirya ve Mançurya'daki Tunguz halkları tarafından konuşulur. Pek çok Tunguz dili tükenme tehlikesi altındadır. Bu dil ailesine ait yaklaşık 12 yaşayan dilden biri ana dili olan 75.000 kişi vardır. Tunguzca günümüzde genellikle kendi başına ayrı bir dil ailesi kabul edilmekle birlikte, bölgesel özellikler paylaştığı Türk ve Moğol dilleri ile birlikte varsayımsal Altay dilleri ailesi içinde eski zamanlarda yaygınca sınıflandırılmıştır.56
Günümüz Tunguz toplulukları tabloda gösterilmiştir:
| Topluluk | Nüfus | Yaşadığı Coğrafya | Dini | Dilleri | Not |
| Mançular 滿洲 mǎn zhōu | 10.682.263 (2000) | Çin: eski Mançurya bölgesi | Budizm | Daha çok Çince | Curçenler 女眞, Mançukuo |
| Şibeler 錫伯 xībó | 188.824 (2000) | Şincan, eski Mançurya | Mançuların bir kolu | ||
| Evenkiler 鄂温克 èwēnkè Эвенки | 35.527 (Rusya, 2002) 30.505 (Çin, 2000) | Rusya: Evenk Özerk Bölgesi v.s Çin: İç Moğolistan v.s | Animizm, Ortodoks, Budizm | Evenkçe | |
| Evenler Эвены | 19.071 (2002) | Rusya: Magadan ve Kamçatka | Şamanizm, Ortodoks | Even lehçesi | |
| Negidaller Негидал | 567 (2002) | ||||
| Nanailer 赫哲 hèzhé | 4.640 (2004) | Şamanizm | Dersu Uzala, Balıkçılık | ||
| Oroçlar Ульчи | 686 (2002) | ||||
| Oroklar (Uilta) Ороки | 346 | Sahalin, Japonya | Avcılık | ||
| Oroçonlar 鄂倫春 èlúnchūn | 7.000 | İç Moğolistan, Rusya | |||
| Udegeyler Удэге | 1.700 | ||||
| Ulçlar Ульчи | 2.913 (2002) | ||||
Tunguz kökenli halklar günümüzde Kuzey Çin ve Rusya'nın merkeze en uç toprakları içindeki Mançurya bölgesinde yaşamaktadırlar. Çin'in İç moğolistan bölgesinde de yaşayanları vardır. Tüm nüfuslarının 15 milyona yakın olduğu tahmin edilmektedir. Rusya'da Evenks özerk bölgesinde de Evenk Tunguzları yaşar. Rusya'da diğer yaşadıkları bölgeler; Tümen ve Tomsk Oblastı, Krasnoyarsk Krayı ile Evenk Özerk Okruğu, Irkutsk, Çita, ve Amur Oblastları, Buryatya, Yakutistan, Kabarovsk Krayı, ve Sahalin Oblastıdır.
"Tunguzlar" (Mançu-Tunguz) halkları kuzey ve güney olmak üzere iki ana koldan oluşmaktadır.
Güney koluna Mançular (tarihsel olarak Jurchen) hakimdir. Çin Qing imparatorları Mançu'dur ve Mançu grubu büyük ölçüde Çince'ye adaptedir (Mançu dili ölmek üzeredir ve 2007 itibarıyla 20 yerli konuşmacı bildirilmiştir 7). Sibolar muhtemelen, Şiveylerin (Moğoldurlar) Tunguz dili konuşan bir bölümüdür ve genişleyen Mançular (Jurchen) tarafından fethedilmiştir. Dilleri Mançular ile karşılıklı olarak anlaşılabilir. Sibolar gibi Nanaylar (Goldi) da Jurchenler'den kaynaklanmaktadır. Oroklar (Ulta), Nanayların bir dalıdır. Nanay ile yakından ilgili diğer küçük gruplar ise Ulçlar, Oroçlar ve Udegeyler'dir. Udegeyler, Rusya Federasyonu'ndaki Primorskiy Krayı ve Habarovsk Krayı'nda yaşamaktadırlar.
Kuzey dalı çoğunlukla yakın ilişkili etnik gruplar Evenkiler ve Evenlerdir (Evenkiler ve Evenler "Evenik" olarak gruplandırılır. Etnik adları yalnızca farklı bir sonekle ayırt edilir - Even için -n ve Evenkī için -nkī; endonim(bir şeyin yerel adlandırılması) olarak, kendileri için aynı sıfatı bile kullanıyorlar -ǝwǝdī, Even dilinde "Even" ve Evenkī dilinde "Evenkī"). Evenkiler, Doğu Sibirya'nın, özellikle Saha Cumhuriyeti'nin birçok bölümüne ek olarak, Rusya'nın Evenk Özerk Okrugu'nda yaşamaktadırlar. Evenler, dil ve kültür açısından Evenkiler ile çok yakından ilgilidir ve aynı şekilde doğu Sibirya'nın çeşitli bölgelerinde yaşarlar. Kendilerini Rusya nüfus sayımında Evenkiler olarak sınıflayan insanlar Doğu Sibirya'nın batı ve güneyinde yaşama eğilimindedir; kendilerini Evenler olarak sınıflayan insanlar ise Doğu Sibirya'nın doğu ve kuzeyine doğru yaşama eğilimindedir. Ayrıca kuzey kolundaki küçük etnik gruplar Negidaller ve Oroçenler'dir. Oroçenler, Solonlar ve Hamniganlar, Heilongjiang Eyaleti, İç Moğolistan ve Moğolistan'ın bazı bölgelerinde yaşamakta ve Soloklar ve Hamniganlar'ın Moğol halklarıyla (Moğol, Daur, Buryat) yakın etkileşim içinde olsalar bile Evenk etnik kökeninin alt grupları olarak düşünülebilir ancak etnografik olarak Rusya'daki Evenkilerden oldukça farklıdırlar.
Tunguz halkları:
<table> <thead> <tr class="header"> <th><p>Türkçe</p></th> <th><p>Çince / Rusça</p></th> <th><p>kendi tanımlamaları</p></th> <th><p>Bölge</p></th> <th><p>Nüfus</p></th> <th><p>Notlar</p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p><a href="Mançular" title="wikilink">Mançular</a></p></td> <td><p>满族（满洲）/Маньчжуры</p></td> <td><p>(<a href="Transliterations_of_Manchu" title="wikilink">Möllendorff</a>: manju, <a href="Transliterations_of_Manchu" title="wikilink">abkai</a>: manju)</p></td> <td><p><a href="Liaoning" title="wikilink">Liaoning</a>, <a href="Jilin" title="wikilink">Jilin</a>, <a href="Heilongjiang" title="wikilink">Heilongjiang</a>, <a href="İç_Moğolistan" title="wikilink">İç Moğolistan</a>, <a href="Hebei" title="wikilink">Hebei</a>, <a href="Pekin" title="wikilink">Pekin</a> vb., <a href="Çin" title="wikilink">Çin</a><a href="#fn1" class="footnote-ref" id="fnref1" role="doc-noteref"><sup>1</sup></a></p></td> <td><p>: 10,410,585 (2010)<a href="#fn2" class="footnote-ref" id="fnref2" role="doc-noteref"><sup>2</sup></a></p></td> <td><p>: 12000<a href="#fn3" class="footnote-ref" id="fnref3" role="doc-noteref"><sup>3</sup></a> : 1000<a href="#fn4" class="footnote-ref" id="fnref4" role="doc-noteref"><sup>4</sup></a> : 379 (2000)<a href="#fn5" class="footnote-ref" id="fnref5" role="doc-noteref"><sup>5</sup></a></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Oroçenler" title="wikilink">Oroçenler</a></p></td> <td><p>鄂伦春族/Орочоны</p></td> <td></td> <td><p><a href="Oroçen_Özerk_Sancağı" title="wikilink">Oroçen Özerk Sancağı</a>, <a href="Hulunbuir" title="wikilink">Hulunbuir</a> vb., <a href="İç_Moğolistan" title="wikilink">İç Moğolistan</a>, <a href="Çin" title="wikilink">Çin</a></p></td> <td><p>: 8,659 (2010)<a href="#fn6" class="footnote-ref" id="fnref6" role="doc-noteref"><sup>6</sup></a></p></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Sibolar" title="wikilink">Sibolar</a></p></td> <td><p>锡伯族/Сибо</p></td> <td><p>(<a href="Transliterations_of_Manchu" title="wikilink">Transliterations</a>: sibe)</p></td> <td><p><a href="Çapçal_Şibe_Özerk_İlçesi" title="wikilink">Çapçal Şibe Özerk İlçesi</a>, <a href="İli_Kazak_Özerk_İli" title="wikilink">İli Kazak Özerk İli</a> vb., <a href="Sincan_Uygur_Özerk_Bölgesi" title="wikilink">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</a>, <a href="Liaoning" title="wikilink">Liaoning</a>, <a href="Çin" title="wikilink">Çin</a></p></td> <td><p>: 190,481 (2010)<a href="#fn7" class="footnote-ref" id="fnref7" role="doc-noteref"><sup>7</sup></a></p></td> <td><p>Ayrıca yerleşilmiş yerler <a href="Korgas" title="wikilink">Korgas</a>, <a href="Çöçek" title="wikilink">Tarbagatai</a>, <a href="Urumçi" title="wikilink">Urumçi</a> , 1000'den fazla nüfuslu <a href="Jilin" title="wikilink">Jilin</a>, <a href="Heilongjiang" title="wikilink">Heilongjiang</a>, <a href="İç_Moğolistan_Özerk_Bölgesi" title="wikilink">İç Moğolistan Özerk Bölgesi</a>, <a href="Pekin" title="wikilink">Pekin</a>, <a href="Çin" title="wikilink">Çin</a>.</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Evenkiler" title="wikilink">Evenkiler</a> (<a href="Solonlar" title="wikilink">Solonlar</a> dahil)</p></td> <td><p>鄂温克族、埃文基人/Эвенки</p></td> <td><p>Эвэнкил</p></td> <td><p><a href="Ergun" title="wikilink">Ergun</a>, <a href="Arun_Sancağı" title="wikilink">Arun Sancağı</a>, <a href="Eski_Barag_Sancağı" title="wikilink">Eski Barag Sancağı</a>, <a href="Oroçen_Özerk_Sancağı" title="wikilink">Oroçen Özerk Sancağı</a>, <a href="Morin_Dava_Daur_Özerk_Sancağı" title="wikilink">Morin Dava Daur Özerk Sancağı</a> vb., <a href="İç_Moğolistan_Özerk_Bölgesi" title="wikilink">İç Moğolistan Özerk Bölgesi</a>; <a href="Nehe_Şehri" title="wikilink">Nehe Şehri</a>, <a href="Heilongjiang" title="wikilink">Heilongjiang</a>, <a href="Çin" title="wikilink">Çin</a>. <a href="Sahalin_Oblastı" title="wikilink">Sahalin Oblastı</a>. <a href="Habarovsk_Krayı" title="wikilink">Habarovsk Krayı</a>, <a href="Amur_Oblastı" title="wikilink">Amur Oblastı</a>, <a href="Buryatya" title="wikilink">Buryatya</a>, <a href="Zabaykalskiy_Özerk_Bölgesi" title="wikilink">Zabaykalskiy Özerk Bölgesi</a>, <a href="Evenk_Özerk_Okrugu" title="wikilink">Evenk Özerk Okrugu</a>, <a href="Yakutistan" title="wikilink">Yakutistan</a>, <a href="İrkutsk_Oblastı" title="wikilink">İrkutsk Oblastı</a>, <a href="Krasnoyarsk_Krayı" title="wikilink">Krasnoyarsk Krayı</a>, <a href="Tomsk_Oblastı" title="wikilink">Tomsk Oblastı</a>, <a href="Tümen_Oblastı" title="wikilink">Tümen Oblastı</a>, <a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a>. <a href="Selenge_(il)" title="wikilink">Selenge (il)</a>, <a href="Moğolistan" title="wikilink">Moğolistan</a></p></td> <td><p>: 38,396 (2012)<a href="#fn8" class="footnote-ref" id="fnref8" role="doc-noteref"><sup>8</sup></a> : 30,875 (2010)<a href="#fn9" class="footnote-ref" id="fnref9" role="doc-noteref"><sup>9</sup></a> </p></td> <td><p>: 537 (2015)<a href="#fn10" class="footnote-ref" id="fnref10" role="doc-noteref"><sup>10</sup></a> :48 (2001)<a href="#fn11" class="footnote-ref" id="fnref11" role="doc-noteref"><sup>11</sup></a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Nanaylar" title="wikilink">Nanaylar</a>, Hezhen, Golds, Samagir</p></td> <td><p>赫哲族、那乃人、纳奈人/нанайцы</p></td> <td><p>na nio, na bəi, na nai, ki lən, χə d͡ʑən</p></td> <td><p>Jiejinkou, Bacha, <a href="Jiamusi" title="wikilink">Jiamusi</a>; Sipai, <a href="Shuangyashan" title="wikilink">Shuangyashan</a> vb., <a href="Heilongjiang" title="wikilink">Heilongjiang</a>, <a href="Çin" title="wikilink">Çin</a>. <a href="Habarovsk_Krayı" title="wikilink">Habarovsk Krayı</a>, <a href="Primorskiy_Krayı" title="wikilink">Primorskiy Krayı</a>, <a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a></p></td> <td><p>: 12,160 (2002)<a href="#fn12" class="footnote-ref" id="fnref12" role="doc-noteref"><sup>12</sup></a> : 5,354 (2010)<a href="#fn13" class="footnote-ref" id="fnref13" role="doc-noteref"><sup>13</sup></a></p></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Evenler" title="wikilink">Evenler</a></p></td> <td><p>埃文人/эвены</p></td> <td><p>эвэсэл</p></td> <td><p><a href="Çukotka_Özerk_Okrugu" title="wikilink">Çukotka Özerk Okrugu</a>,<a href="#fn14" class="footnote-ref" id="fnref14" role="doc-noteref"><sup>14</sup></a> <a href="Kamçatka_Krayı" title="wikilink">Kamçatka Krayı</a>, <a href="Magadan_Oblastı" title="wikilink">Magadan Oblastı</a>, <a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a></p></td> <td><p>: 22,383 (2012)<a href="#fn15" class="footnote-ref" id="fnref15" role="doc-noteref"><sup>15</sup></a></p></td> <td><p>: 104 (2001)<a href="#fn16" class="footnote-ref" id="fnref16" role="doc-noteref"><sup>16</sup></a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Negidallar" title="wikilink">Negidallar</a></p></td> <td><p>涅吉达尔人/негидальцы</p></td> <td><p>элькан бэйэнин</p></td> <td><p><a href="Habarovsk_Krayı" title="wikilink">Habarovsk Krayı</a>, <a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a></p></td> <td><p>: 513 (2012)<a href="#fn17" class="footnote-ref" id="fnref17" role="doc-noteref"><sup>17</sup></a></p></td> <td><p>: 52 (2001)<a href="#fn18" class="footnote-ref" id="fnref18" role="doc-noteref"><sup>18</sup></a></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Oroklar" title="wikilink">Oroklar</a></p></td> <td><p>乌尔他人、鄂罗克人/Ороки</p></td> <td><p>Uilta, Orok, Ul'ta, Ulcha, Nani</p></td> <td><p><a href="Noglikskiy_İlçesi" title="wikilink">Noglikskiy İlçesi</a>, <a href="Poronayskiy_İlçesi" title="wikilink">Poronayskiy İlçesi</a>, <a href="Sahalin_Oblastı" title="wikilink">Sahalin Oblastı</a>, <a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a>. <a href="Abashiri" title="wikilink">Abashiri</a>, <a href="Sapporo" title="wikilink">Sapporo</a>, <a href="Hokkaido" title="wikilink">Hokkaido</a>, <a href="Japonya" title="wikilink">Japonya</a></p></td> <td><p>: 295 (2012)<a href="#fn19" class="footnote-ref" id="fnref19" role="doc-noteref"><sup>19</sup></a></p></td> <td><p>: 20 (1989)</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Ulçlar" title="wikilink">Ulçlar</a></p></td> <td><p>乌尔奇人/Ульчи</p></td> <td><p>нани</p></td> <td><p><a href="Ulchskiy_İlçesi" title="wikilink">Ulchskiy İlçesi</a>, <a href="Habarovsk_Krayı" title="wikilink">Habarovsk Krayı</a>, <a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a></p></td> <td><p>: 2,765 (2012)<a href="#fn20" class="footnote-ref" id="fnref20" role="doc-noteref"><sup>20</sup></a></p></td> <td><p>: 76</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Oroçlar" title="wikilink">Oroçlar</a></p></td> <td><p>奥罗奇人/О́рочи</p></td> <td><p>Nani</p></td> <td><p><a href="Habarovsk_Krayı" title="wikilink">Habarovsk Krayı</a>, <a href="Primorskiy_Krayı" title="wikilink">Primorskiy Krayı</a>, <a href="Sahalin_Oblastı" title="wikilink">Sahalin Oblastı</a>, <a href="Magadan_Oblastı" title="wikilink">Magadan Oblastı</a>, <a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a></p></td> <td><p>: 596 (2010)<a href="#fn21" class="footnote-ref" id="fnref21" role="doc-noteref"><sup>21</sup></a></p></td> <td><p>: 288 <a href="Ukrainian_Census_(2001)" title="wikilink">(2001)</a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Udegeyler" title="wikilink">Udegeyler</a></p></td> <td><p>乌德赫人/Удэгейцы</p></td> <td><p>удээ, удэхе, Udihe, Udekhe, Udeghe</p></td> <td><p><a href="Habarovsk_Krayı" title="wikilink">Habarovsk Krayı</a>, <a href="Primorskiy_Krayı" title="wikilink">Primorskiy Krayı</a>, <a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a></p></td> <td><p>: 1,496 (2010)<a href="#fn22" class="footnote-ref" id="fnref22" role="doc-noteref"><sup>22</sup></a></p></td> <td><p>: 42 (2001)<a href="#fn23" class="footnote-ref" id="fnref23" role="doc-noteref"><sup>23</sup></a></p></td> </tr> </tbody> </table> <section class="footnotes footnotes-end-of-document" role="doc-endnotes"> <hr /> <ol> <li id="fn1" role="doc-endnote">2010人口普查|1=《中国2010年人口普查资料（上中下）》，国务院人口普查办公室编，中国统计出版社，2012年1月，<a href="#fnref1" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn2" role="doc-endnote"></li> <li id="fn3" role="doc-endnote">中华民国满族协会|1=<a href="#fnref3" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn4" role="doc-endnote"><a href="#fnref4" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn5" role="doc-endnote"><a href="#fnref5" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn6" role="doc-endnote"><a href="#fnref6" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn7" role="doc-endnote"></li> <li id="fn8" role="doc-endnote"><a href="http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls">Ethnic groups in Russia</a> , 2010 census, Rosstat. Retrieved 15 February 2012 <a href="#fnref8" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn9" role="doc-endnote"><a href="#fnref9" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn10" role="doc-endnote"><a href="#fnref10" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn11" role="doc-endnote"><a href="#fnref11" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn12" role="doc-endnote"><a href="#fnref12" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn13" role="doc-endnote"><a href="Sixth_National_Population_Census_of_the_People's_Republic_of_China" title="wikilink">Sixth National Population Census of the People's Republic of China</a> <a href="https://web.archive.org/web/20131108022004/http://www.stats.gov.cn/english/newsandcomingevents/t20110428_402722244.htm">2</a> (2010)<a href="#fnref13" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn14" role="doc-endnote">『言語学大辞典 第2巻 世界言語編（中）さ-に』 亀井孝、河野六郎、千野栄一、三根谷徹、北村甫、南不二男、風間喜代三、西田龍雄、上村幸雄、松本克己、土田滋、上野善道 編（1988）三省堂<a href="#fnref14" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn15" role="doc-endnote"></li> <li id="fn16" role="doc-endnote"></li> <li id="fn17" role="doc-endnote"><a href="http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/tab5.xls">Russian Census 2010: Population by ethnicity</a> <a href="#fnref17" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn18" role="doc-endnote"><a href="http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/nationality_population/nationality_popul1/select_5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=75&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20&n_page=4">State statistics committee of Ukraine - National composition of population, 2001 census</a> (Ukrainian)<a href="#fnref18" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn19" role="doc-endnote"><a href="#fnref19" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn20" role="doc-endnote"></li> <li id="fn21" role="doc-endnote"></li> <li id="fn22" role="doc-endnote"></li> <li id="fn23" role="doc-endnote"><a href="http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/nationality_population/nationality_popul1/select_5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=100&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20&n_page=5">State statistics committee of Ukraine - National composition of population, 2001 census</a> (Ukrainian)<a href="#fnref23" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> </ol> </section>| Haplogruplar (yüzde olarak değerler) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Nüfus | Dil | n | C | C-M217 | C-M48 |
| Evenkiler (Çin) | Kuzey Tunguz Dilleri | 41 | 43.9 | 43.9 | - |
| Evenkiler (Çin) | Kuzey Tunguz Dilleri | 26 | 57.7 | 57.7 | 30.8 |
| Evenkiler (Rusya) | Kuzey Tunguz Dilleri | 95 | 68.4 | 68.4 | - |
| Evenler (Rusya) | Kuzey Tunguz Dilleri | 31 | 74.2 | 74.2 | - |
| Nanaylar (Çin) | Amur | 45 | 28.9 | 22.2 | 11.1 |
| Mançular (Çin) | Jurchen-Mançu | 52 | 26.9 | 26.9 | - |
| Mançular (Çin) | Jurchen-Mançu | 35 | 25.7 | 25.7 | 2.9 |
| Oroçonlar (Çin) | Kuzey Tunguz Dilleri | 22 | 90.9 | 90.9 | - |
| Oroçonlar (Çin) | Kuzey Tunguz Dilleri | 31 | 61.3 | 61.3 | 41.9 |
| Ulçlar (Rusya) | Amur | 52 | 69.2 | 69.2 | 34.6 |
| Sibolar (Çin) | Jurchen-Mançu | 41 | 26.8 | 26.8 | 4.9 |
Resim:A Manchu young man dressed in traditional clothes.jpg|Geleneksel kıyafet giymiş genç bir Mançu erkek Resim:Lansdell-1885-p211-Sibo-military-colonists.jpg|Sincan Eyaleti'ne asker olarak göç ettirilen Şibeler (1882'de Henry Landsell) Resim:Evenkshome.jpg|Evenklerin bir çadır örneği (Etnografya Müzesi, Ulan Ude) Resim:Uilta People.JPG|Uilta (Orok) avcıları Resim:Udege Family.jpg|Udegeler
</center>Orijinal kaynak: tunguz halkları. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
The Languages of the Seat of War in the East , by Max Müller, 1855 ↩
Tungus. (n.d.) American Heritage® Dictionary of the English Language, Fifth Edition. (2011). Retrieved May 2, 2019 from https://www.thefreedictionary.com/Tungus ↩
1 The Collected Works of M.A. Czap Marie Antoinette Czaplicka, p. 88 ↩
Pulleyblank (1983), p. 452 ↩
"While 'Altaic' is repeated in encyclopedias and handbooks most specialists in these languages no longer believe that the three traditional supposed Altaic groups, Turkic, Mongolian and Tungusic, are related." Lyle Campbell & Mauricio J. Mixco, A Glossary of Historical Linguistics (2007, University of Utah Press), pg. 7. ↩
"When cognates proved not to be valid, Altaic was abandoned, and the received view now is that Turkic, Mongolian, and Tungusic are unrelated." Johanna Nichols, Linguistic Diversity in Space and Time (1992, Chicago), pg. 4. ↩
Bradley, David. 2007. East and Southeast Asia. In R. E. Asher & Christopher Moseley (eds.), Atlas of the world’s languages, 2nd edn., 159–209. London & New York: Routledge. ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page